Hoe beïnvloedt antibiotica de darmflora?

Werking van probiotica na antibiotica

Veel artsen waren vroeger in de veronderstelling dat een steriel lichaam verband hield met een gezond lichaam. Ze waren in de veronderstelling dat ons immuunsysteem continu vocht tegen de microben waarmee we in contact kwamen. Toen antibiotica eenmaal waren uitgevonden, werden miljoenen levens gered doordat mensen werden beschermd tegen bacteriële infecties.

Nu begrijpt en erkent de medische gemeenschap dat er een hele wereld van nuttige organismen in je darmen leeft. Zolang we die in evenwicht houden, blijven we gezond.

Kolonies van nuttige bacteriën in je spijsverteringskanaal helpen jou bij het verteren en opnemen van je voedsel, het bestrijden van ziektekiemen die je ziek maken en zelfs het maken van een groot deel van je serotonine. De wetenschap blijft manieren ontdekken waarop darmbacteriën rechtstreeks verband houden met jouw gezondheid. Maar wat is dan de link tussen probiotica na antibiotica?

Welnu, antibiotica vormen één van de grootste bedreigingen voor onze darmgezondheid. Antibiotica doden de bacteriën die verantwoordelijk zijn voor infectie, maar ze doden ook de vriendelijke darmbacteriën die je wilt koesteren. In het beste geval heb je misschien een paar dagen last van diarree en gasvorming. In het ergste geval kan het dusdanig erg worden dat de balans van je microbioom (ofwel alle micro-organismen in je lichaam tezamen) verschuift.

Dit kan resulteren in gezondheidsproblemen zoals:

  1. Malabsorptie (verminderde opname voedingsstoffen)
  2. Brandend maagzuur
  3. Prikkelbare darmsyndroom (PDS)
  4. Acne
  5. Auto-immuunziekten
  6. Candida
  7. Rusteloos gevoel
  8. Depressie
  9. Geen goede focus

Gelukkig hoef je niet af te wachten totdat je lichaam zich vanzelf herstelt en aanpast – je kunt je lichaam namelijk een handje helpen! Lees verder om erachter te komen hoe je jouw darmflora kunt ondersteunen, zodat je zo snel mogelijk de eventuele schade van antibiotica kunt indammen. In de volgende alinea zoomen wij nader in op de werking van probiotica na antibiotica.

Probiotica na antibiotica om darmflora te herstellen

Elke dosis antibiotica vernietigt een groot deel van de bacteriën in je lichaam – inclusief de goede bacteriën. Vervolgens worden de goede en de slechte microben langzaam weer opgebouwd en als alles goed gaat, komen ze weer in balans. Maar dit proces kost tijd en er kan een disbalans optreden tussen de koloniën. Het nemen van probiotica na antibiotica kan helpen bij het sneller terug in balans brengen van de darmbacteriën.

Supplementen met probiotica

Om te voorkomen dat één kolonie je darmflora tijdens een antibioticumkuur overneemt, vul je je dieet aan met een probioticum. De vriendelijke probiotische bacteriën koloniseren misschien niet de darmflora gaandeweg een antibioticumkuur, maar kunnen je wel helpen met het reduceren of het voorkomen van bijwerkingen dankzij het beschermen van de darmen.

Wanneer je een dosering probiotica na antibiotica goed timet, kunnen de goede bacteriën hun werk in je darmen doen middels het in toom houden van de slechte bacteriën. Enkele zullen zelfs overleven en in staat zijn om evenwicht te brengen en te bewaren totdat de volgende dosis antibiotica ze uitroeit. Nu je weet wat de probiotica werking is, beschrijven we onderstaand hoe de inname van probiotica het beste getimed kan worden en welk type probioticum het meest geschikt is.

Een probioticum gebruiken: Timing en type zijn cruciaal

Ook is het goed om te weten wat de beste timing van probiotica na antibiotica is. Zorg ervoor dat je jouw probioticum minstens twee uur voor of na een antibioticumdosis inneemt. Als je gevoelig bent voor probiotica, vermijd dan stammen die histamine kunnen produceren. Daarbij kun je denken aan bacteriestammen zoals Lactobacillus casei, Lactobacillus reuteri en Lactobacillus bulgaricus.

Maar welke probiotica zijn dan wel geschikt? Kies het liefst voor Lactobacillus plantarum, Bifidobacterium lactis, Bifidobacterium infantis en Bifidobacterium longum. Deze bacteriestammen verlagen het histaminegehalte (en kunnen dus effectief tegen histamine intolerantie zijn), verminderen ontstekingen en verbeteren de spijsvertering.

Kies voor probiotica met S. boulardii

Saccharomyces boulardii is geen bacterie maar een gistsoort. Antibiotica kunnen S. boulardii dus niet aantasten. Gedurende verschillende onderzoeken ontdekten onderzoekers dat S. boulardii antibiotica-gerelateerde diarree (AGD) voorkwam wanneer zij dit gist tegelijkertijd met antibiotica toedienden.

Voedingsmiddelen tijdens een antibioticumkuur

Gebruikmaken van gezonde antibiotica en probiotica

Houd het niet alleen bij probiotica na antibiotica: het eten van voedsel dat rijk is aan natuurlijke prebiotica kan je maag en je darmen helpen sterk te blijven. Natuurlijke prebiotica zijn de vezelrijke voedingsmiddelen die je lichaam niet kan verteren. Terwijl ze door je spijsverteringskanaal gaan, voeden ze de probiotica die daar leven. Met andere woorden, ze helpen de goede bacteriën (de probiotica) in je darmen.

Wanneer je dus een antibioticumkuur gebruikt, is het een goed idee om een dieet te volgen dat rijk is aan zowel probiotica als prebiotica.

Probeer prebiotische voedingsmiddelen te eten, zoals:

  1. Bittere bladgroenten, zoals zeewier en spinazie
  2. Uien, knoflook en prei
  3. Asperges
  4. Bananen
  5. Appels
  6. Gerst
  7. Haver
  8. Cacao
  9. Lijnzaad
  10. Wortels, zoals cichorei en jicama
  11. Artisjok

Al deze voedingsmiddelen kunnen helpen om het aantal nuttige bacteriën – zoals Bifidobacteria en Lactobacillus – in de darmen te vergroten. Anders gezegd, deze voedingsmiddelen met prebiotica zijn minstens zo belangrijk als probiotica na antibiotica – ze dragen namelijk bij aan een versterkte darmflora.

Ook kun je meer voedingsmiddelen aan je dieet toevoegen die van nature veel probiotica bevatten. Denk hierbij aan:

  1. Gefermenteerd voedsel, zoals rauwe, ongepasteuriseerde zuurkool, tempeh en kimchi
  2. Miso
  3. Yoghurt (met levende en actieve culturen), kefir en karnemelk (traditioneel, niet gekweekt)
  4. Kombucha
  5. Augurken

Als je probeert je dieet met prebiotische en probiotische voedingsmiddelen en supplementen aan te vullen, overleg dit dan eerst met jouw huisarts of een diëtist. Sommige voedingsmiddelen en voedingssupplementen kunnen namelijk de werking van antibiotica verstoren.

Probiotica na antibiotica samengevat

Antibiotica zijn belangrijk in de strijd tegen bacteriële infecties, maar ze kunnen bijwerkingen veroorzaken, waaronder langdurige negatieve veranderingen in de samenstelling van jouw darmmicrobioom. Dit komt omdat antibiotica geen onderscheid maken tussen goede en slechte darmbacteriën.

Zowel suppletie van probiotica na antibiotica, evenals het eten van pre- en probiotisch voedsel kunnen antibiotica-gerelateerde bijwerkingen (zoals diarree) helpen te verminderen. Ook kan deze benadering helpen om de balans tussen goede en slechte bacteriën in je darmen te herstellen.

Je dieet aanvullen met vezelrijke en gefermenteerde voedingsmiddelen (die levende bacteriële culturen bevatten) kan alsmede tot gezondheidsvoordelen leiden. Deze soorten voedingsmiddelen kunnen namelijk jouw microbioom verrijken met goede bacteriën die resulteren in een gezondere darmflora.

Tot slot is het goed om te weten welke voedingsmiddelen en dranken je moet vermijden gedurende een antibioticumkuur. Vermijd alcohol, grapefruit en voedingsmiddelen die rijk aan calcium zijn. De wisselwerking tussen antibiotica en deze voedingsmiddelen kan namelijk schade aan het lichaam aanrichten.