Hoe werken dromen?

nachtmerrie voorkomen lukt niet altijd even goed

We dromen allemaal anders. Veel mensen dromen gebaseerd op visuele aspecten, terwijl sommigen (en met name blinde mensen) juist meer focus leggen op gehoor, smaak en reukvermogen in hun droom (1). Gedurende elk moment van je slaap kan je dromen (2), maar over het algemeen zijn dromen het meest intens tijdens de REM slaap. Je lichaam en hart zijn dan erg actief. Tot op heden is het nog een groot debat onder wetenschappers waarom we dromen (3). Er zijn momenteel 5 hoofdtheorieën die zouden kunnen uitleggen waarom we dromen. Let op dat dit alleen nog theorieën zijn en er nog geen vaste uitleg voor dromen bestaat.

Je geheugen ondersteunen

Omdat je in je dromen nog wel eens situaties meemaakt die je de dag daarvoor hebt meegemaakt, is één van de theorieën over dromen dat ze je helpen om je geheugen te ondersteunen door deze herinneringen een plekje te geven.

Emoties verwerken

Een andere theorie is dat dromen een manier zijn om emoties te verwerken en ontdekken doordat er verschillende scenario’s kunnen voorkomen in een droom.

Een mentale “schoonmaak”

Dromen zouden ook onnodige informatie kunnen afvoeren tijdens je slaap, zodat je deze niet meer bij je draagt overdag. Dit komt een beetje overeen met de eerste theorie.

Het analyseren en verwerken van gebeurtenissen

Wanneer je droomt over een gebeurtenis van de dag daarvoor, kan dat een manier zijn van je hersenen om die situatie te analyseren en/of vanuit een ander perspectief te bekijken.

Een toevallige bijwerking van het slapen

De laatste theorie is dat dromen simpelweg een toevalligheidje zijn, een bijwerking van het slapen.

Wat zijn nachtmerries en kan je een nachtmerrie voorkomen?

ontspannen voor het slapengaan is goed tegen stress

Nachtmerries zijn eigenlijk gewoon dromen. Hoewel iedereen wel eens last heeft van nachtmerries, kunnen regelmatige slechte dromen leiden tot slaapproblemen (4). Het is daarom belangrijk om onderscheid te maken tussen slechte dromen en nachtmerries. Het grootste verschil hierbij is dat je van nachtmerries direct wakker wordt (5).

Nachtmerries zijn dromen die dreigend, angstaanjagend of bizar overkomen. Je ervaart nachtmerries over het algemeen tijdens je REM slaap. Wanneer je wakker wordt na een nachtmerrie, merk je vaak dat je daar ook lichamelijk op reageert. Zo voelt je hartslag mogelijk hoger aan en kan je je angstig of van streek voelen.

Toch is het normaal om zo nu en dan een nachtmerrie te hebben. Uit onderzoek onder studenten bleek dat 47% van de studenten eens in de twee weken wel eens een nachtmerrie had (6). Mannen hebben hierbij ongeveer evenvaak nachtmerries als vrouwen, al zijn vrouwen eerder geneidg om hun ervaring hierover te delen (7).

Waarom nachtmerries ontstaan of voorkomen is nog onduidelijk (8). Wel heerst er een theorie dat nachtmerries een manier van onze hersenen zijn om slechte ervaringen en emoties te verwerken (9). Deze theorie moet echter nog meer onderzocht worden.

Omdat nachtmerries ook gewoon dromen zijn, is het lastig om ze helemaal te voorkomen. Wel bestaan er een aantal methoden die je kan volgen om de kans op nachtmerries mogelijk te verminderen.

Hoe kan je een nachtmerrie voorkomen?

Net zoals je nooit 100% je dromen kan beïnvloeden, kan je ook nachtmerries niet voorkomen of veranderen. Soms gebeuren ze nou eenmaal. Wel zijn er een aantal dingen die je kan doen om de kans op nachtmerries zoveel mogelijk te verminderen. Deze tips hebben voornamelijk te maken met je slaapomgeving en helpen bij het creëren van een gezond slaappatroon.

1. Zorg voor een veilige omgeving

Je slaapt het beste in een ruimte waar je je kalm en veilig voelt. Zorg dat er zo min mogelijk licht en geluid van buitenaf binnenkomt. Ook helpt het om je kamer in te richten naar wat jou fijn laat voelen.

2. Nachtmerrie voorkomen: Ontspan voldoende

Doordat nachtmerries als gevolg van stress kunnen ontstaan, is het goed om voldoende te ontspannen voor je gaat slapen. Probeer een aantal ademhalingsoefeningen of tips om in slaap te vallen. Soms helpt het ook om supplementen voor het slapen te nemen.

3. Verminder het gebruik van elektronica voor je gaat slapen

Soms kom je per ongeluk een verontrustend nieuwsbericht of foto tegen op je telefoon voor je gaat slapen. Deze dingen helpen niet bij het voorkomen van een nachtmerrie, probeer daarom je elektronicagebruik voor het slapengaan te verminderen.

Bronvermelding

  1. Meaidi, A., Jennum, P., Ptito, M., & Kupers, R. (2014). The sensory construction of dreams and nightmare frequency in congenitally blind and late blind individuals. Sleep Medicine, 15(5), 586–595. https://doi.org/10.1016/j.sleep.2013.12.008
  2. Pagel, J.F. (2000). Nightmares and disorders of dreaming. American family physician, 61(7), 2037-42, 2044. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10779247/
  3. Purves, D. (2001). Neuroscience. Palgrave Macmillan.
  4. Aurora, R. N., Zak, R. S., Auerbach, S. H., Casey, K. R., Chowdhuri, S., Karippot, A., Maganti, R. K., Ramar, K., Kristo, D. A., Bista, S. R., Lamm, C. I., & Morgenthaler, T. I. (2010). Best Practice Guide for the Treatment of Nightmare Disorder in Adults. Journal of Clinical Sleep Medicine, 06(04), 389–401. https://doi.org/10.5664/jcsm.27883
  5. Paul, F., Schredl, M., & Alpers, G. W. (2015). Nightmares affect the experience of sleep quality but not sleep architecture: an ambulatory polysomnographic study. Borderline Personality Disorder and Emotion Dysregulation, 2(1). https://doi.org/10.1186/s40479-014-0023-4
  6. Wood, J. M., & Bootzin, R. R. (1990). The prevalence of nightmares and their independence from anxiety. Journal of Abnormal Psychology, 99(1), 64–68. https://doi.org/10.1037/0021-843x.99.1.64
  7. Schredl, M., & Reinhard, I. (2011). Gender differences in nightmare frequency: A meta-analysis. Sleep Medicine Reviews, 15(2), 115–121. https://doi.org/10.1016/j.smrv.2010.06.002
  8. Levin, R., & Nielsen, T. A. (2007). Disturbed dreaming, posttraumatic stress disorder, and affect distress: A review and neurocognitive model. Psychological Bulletin, 133(3), 482–528. https://doi.org/10.1037/0033-2909.133.3.482
  9. Scarpelli, S., Bartolacci, C., D’Atri, A., Gorgoni, M., & De Gennaro, L. (2019). Mental Sleep Activity and Disturbing Dreams in the Lifespan. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(19), 3658. https://doi.org/10.3390/ijerph16193658