Gezond werken: Zo zorg jij voor je mentale gezondheid op de werkvloer

Sinds het begin van de pandemie is er veel verandert en we zijn anders gaan kijken naar gezond werken. Mensen zijn meer gaan thuiswerken, maar sommigen hiervan gaan nu ook weer terug naar de werkvloer. Dit is niet voor iedereen even fijn, daarom is het goed om te weten hoe je voor jouw mentale gezondheid op je werk kan zorgen.

In dit artikel kijken we naar veelvoorkomende mentale aandoeningen en ziekten en hoe jij gezond werken kan.

De inhoud van dit artikel is gebaseerd op wetenschappelijke publicaties en is geschreven in samenwerking met medische specialisten / voedingsdeskundigen.

Welke psychische aandoeningen komen veel voor?

Tegenwoordig zijn er veel verschillende mentale ziekten en aandoeningen waar je last van kan hebben. Volgens het Trimbos instituut hebben zo’n 4 op de 10 mensen in hun leven last (gehad) van een psychische aandoening^[1]Castagna, G. (2021, 2 december). Cijfers psychische gezondheid. Trimbos-instituut. Geraadpleegd op 16 maart 2022, van https://www.trimbos.nl/kennis/cijfers/psychische-gezondheid-ggz/. Hierbij komen angststoornissen als categorie het meeste voor, maar is depressie als individuele aandoening binnen de stemmingsstoornissen juist het meest voorkomend. 18,7% van de totale bevolking heeft ooit met depressie te maken gehad of heeft het nu nog steeds.

Naast een angststoornis of stemmingsstoornis, zijn er ook veel mensen die last hebben van één of meerdere middelenstoornissen. Een middelenstoornis komt voor wanneer je problemen hebt met alcohol- of drugsgebruik. Alcoholmisbruik komt hierbij het meeste voor. Wel 14,3% van de Nederlandse bevolking heeft hiermee te maken (gehad)(De Graaf, R., Have, M. L., Van Dorsselaer, S., & Van Dorsselaer, S. (2010). De psychische gezondheid van de Nederlandse bevolking (Vol. 2). Trimbos-instituut.)).

Op het werk kan je ook last krijgen van je mentale gezondheid. Volgens het Trimbos instituut hebben 1,3 miljoen werkende Nederlanders last van burn-out klachten^[2]Zimmerman, A. M. (2022, 8 maart). Feiten, cijfers en trends over mentale gezondheid op het werk. Trimbos-instituut. Geraadpleegd op 16 maart 2022, van … Continue reading. Een burn-out kan je herkennen aan de volgende symptomen:

• Vermoeidheid
• Piekeren
• Emotionele labiliteit (zoals stemmingswisselingen, paniek, depressieve gedachten)
• Concentratieproblemen en vergeetachtigheid
• Vergeetachtigheid
• Je gejaagd voelen
• Prikkelbaarheid
• Niet tegen prikkelende omgevingen kunnen (veel mensen of veel geluiden)
• Slaap problemen
• Lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, misselijkheid, spierpijn, duizeligheid of maagpijn

Een burn-out of burn-out gerelateerde klachten zijn vaak afkomstig van de werkstress die je ervaart op je werk. Uit cijfers van de TNO blijkt dat wel 38% van de werknemers hoge taakeisen ervaart en 44% van de werknemers vinden dat er maatregelen moeten komen tegen werkstress^[3]Factsheet week van de werkstress 2020 – Monitorarbeid TNO. (2021, 14 november). Factsheet Monitorarbeid TNO. Geraadpleegd op 16 maart 2022, van … Continue reading.

Gezond werken hoe doe je dat?

Gezond werken is dus eigenlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Uiteindelijk gaat het erom wat voor jou het beste werkt, en dat is niet voor iedereen hetzelfde. Het belangrijkste hierbij is om in gesprek te gaan met je werkgever. Samen kunnen jullie kijken naar mogelijkheden om de stress op je werkplek te verlagen. Dat kunnen jullie doen door naar onderstaande tips te kijken:

1. Gezond werken: Bepaal je eigen werkplek

Het is natuurlijk niet voor iedereen mogelijk om vanuit huis te werken, maar wanneer je normaal gesproken een kantoorbaan hebt, zou je mogelijk overwegen om vanuit huis te werken. Dit kan namelijk zorgen voor een betere werk-thuis balans en kan zelfs je mentale gezondheid verbeteren, blijkt uit een onderzoek uit 2021^[4]Kitagawa, R., Kuroda, S., Okudaira, H., & Owan, H. (2021). Working from home and productivity under the COVID-19 pandemic: Using survey data of four manufacturing firms. PLOS ONE, 16(12), … Continue reading. Een ander onderzoek geeft ook aan dat productiviteit bij het thuiswerken vrijwel hetzelfde is als op kantoor mits de werknemers voldoende ondersteuning ontvangen voor hun mentale gezondheid waar nodig^[5]Etheridge, Ben & Wang, Yikai & Tang, Li, 2020. “Worker productivity during lockdown and working from home: evidence from self-reports,” ISER Working Paper Series 2020-12, … Continue reading.

2. Zorg voor voldoende afwisseling

De gehele dag naar je computerscherm staren is ook niet geweldig, daarom kan een beetje afwisseling in je dag weinig kwaad. Probeer je pauzes ook van je bureau af te houden of ga een stukje wandelen. Als je juist meer behoefte hebt aan sociaal contact, kan je samen met je collega’s ergens gaan lunchen. Zo zorg je ervoor dat jouw behoeften ook vervuld raken tijdens de werkdag.

3. Gezond werken: Neem een dag vrij voor je mentale gezondheid

Hoewel niet iedereen er nog zo over denkt, is je mentale gezondheid net zo belangrijk (als niet belangrijker) als je fysieke gezondheid. Juist daarom kan het geen kwaad om jezelf ziek te melden als je last hebt van je mentale gezondheid. Fysiek ben je misschien in orde, maar mentaal ben je wel ziek en dat is voldoende reden om een dag vrij te nemen.

4. Zeg nee als je te veel werk hebt

Je kan niet alles in je eentje doen, daarom is het belangrijk om goed te kijken naar wat je op een dag kan uitvoeren of afronden zonder dat je mentale gezondheid hieronder gaat lijden. Vraagt je werkgever of je nog even snel een extra opdracht kan uitvoeren terwijl je eigenlijk al teveel op je bord hebt? Vraag hoe dringend het is, en of het mogelijk is om het op een ander moment uit te voeren. Je kan ook nee zeggen als je echt teveel werk hebt. Gebeurt dit vaker? Dan is het handig om met je werkgever hierover te praten.

5. Beoefen ontspanningstechnieken

Of je ze nu tijdens je werk, in je pauze of thuis doet, ontspanningsoefeningen kunnen je helpen om net wat minder stress te ervaren. Dit kunnen mindfulness oefeningen zijn of speciale ademhalingsoefeningen. Afhankelijk van wat voor jou het beste werkt kan je hiermee je stress verminderen.

Het zal niet voor iedereen mogelijk zijn om zomaar accommodaties te krijgen om je werkervaring ontspannener te maken. Toch kan het geen kwaad om het bespreekbaar te maken, want zo wordt het onderwerp steeds toegankelijker.