Wat is overdenken?

overdenken niet goed voor je mentale gezondheid

Iedereen maakt zich wel eens zorgen, of ervaart spanning de avond voor een groot evenement. Dat is heel normaal en niks om je zorgen om te maken. Overdenken is echter een wat serieuzer probleem, want het doet precies wat de naam zegt “je denkt te veel”. Waar je normaal gesproken een uitdaging zou zien, zie je nu alleen beren op de weg. En waar je normaal gesproken zou kunnen genieten van de gezonde spanning, kijk je er nu erg tegenop.

Overdenken is het disproportioneel nadenken over een bepaalde gebeurtenis. Je probeert het vanuit zoveel hoeken mogelijk te analyseren, waardoor het concept zelf verdwijnt en er alleen nog maar moeilijke invalshoeken te vinden zijn. Neem dit voorbeeld:

“Je morst per ongeluk wat lauwe soep over je baas tijdens de pauze. Jullie kunnen er allebei om lachen en ze neemt het je niet kwalijk. Ongelukken kunnen gebeuren.”

De meeste mensen zullen zich hier wel voor schamen, maar er de volgende dag alweer om kunnen lachen, en misschien maken ze er zelfs een grapje over de volgende keer dat ze hun baas zien. Als je een overdenker bent, zal je je erg schamen en ben je in je hoofd verschillende scenario’s aan het bedenken waarom je baas het je stiekem wel kwalijk neemt. En dat ze je, tijdens je functioneringsgesprek over 4 maanden, hierop zal afkeuren. Het maakt niks uit dat ze er zelf ook om kon lachen, in jouw hoofd is ze nu erg ontevreden met je.

Als je dat nu zo leest, lijkt het misschien absurd, maar het is voor redelijk veel mensen de realiteit. Het is daarom belangrijk om overdenken aan te pakken, voordat het serieuze gevolgen krijgt.

De gevolgen van overdenken

Naast dat overdenken vervelend is voor de manier waarop je naar de wereld kijkt, kan het ook flinke gevolgen hebben voor je mentale en fysieke gezondheid. Je hele leven raakt erdoor beïnvloed en dat kan dus al snel tot problemen leiden. Hieronder hebben we een aantal gevolgen van overdenken opgeschreven voor je.

  • Meer kans op angststoornissen en depressie
  • Het tast je sociale vaardigheden aan
  • Je slaapt slechter
  • Het heeft invloed op je eetlust

Handvatten om overdenken te verminderen

denk aan alles wat je overwonnen hebt voor een positievere insteek

Natuurlijk is het niet fijn als je merkt dat je te veel aan het overdenken bent. Het belemmert je dagelijks leven, je sociale leven en maakt het lastiger om zomaar spontane dingen te doen. Gelukkig zijn er een aantal dingen die helpen om het overdenken te verminderen en je meer te focussen op het plezier wat je eruit haalt. Ze hebben soms wat tijd nodig, maar wanneer je dit vaak genoeg beoefend, lukt het vanzelf.

1. Bedenk hoe je erop reageert

De manier waarop je ergens op reageert, kan een indicator zijn van overdenken. Het is daarom belangrijk om stil te staan bij je eigen reacties en gedragingen, zodat je daar meer rekening mee kan houden in het vervolg. Vraag je af waarom je deze gedragingen hebt en wat ze toevoegen aan je leven. Schrijf het desnoods op.

2. Leid jezelf af

Door jezelf af te leiden heb je minder tijd om je te focussen op hetgeen waar je aan het overdenken bent. Deze tip is voornamelijk handig bij kortdurende overdenkingen, niet wanneer het langer aanhoudt. Probeer bijvoorbeeld eens lekker te gaan sporten, of nodig wat vrienden uit voor een gezellige avond met spelletjes.

3. Kijk in de toekomst

Beeld jezelf in over 2, 5 en zelfs 10 jaar. Welke invloed heeft deze gebeurtenis op je leven en zal je er over een aantal jaar nog steeds mee zitten, of ben je het dan al lang weer vergeten? Stel je morst de soep over je baas. Zou je er over 5 jaar nog steeds mee zitten, of zou je het als een grappig verhaal vertellen aan je nieuwe collega’s?

4. Focus je op de dingen die wel goed zijn gegaan

Je hebt dan misschien wel soep over je baas heen gemorst, maar je hebt ook als enige van je groep de deadlines met gemak gehaald en je baas was daar erg blij mee. Door je te focussen op de dingen die wel goed zijn gegaan, plaats je je gevoelens in een beter perspectief waardoor je al sneller ziet dat hetgeen waar je aan het overdenken bent, helemaal niet zo groot is als dar het lijkt.

5. Wees lief voor jezelf

Ten slotte is het het belangrijkst om lief voor jezelf te zijn. Het is niet erg om soms aan jezelf te twijfelen of om situaties te overdenken, zolang je maar weet dat je veel meer bent dan dat en dat iedereen fouten kan maken. Vergeef jezelf en werk naar een nieuw positief doel toe.

Als je merkt dat het overdenken een groot gedeelte van je leven in beslag begint te nemen, is er mogelijk meer aan de hand. In dat geval kan je er baat bij hebben door in gesprek te gaan met een specialist zoals een psycholoog of therapeut.