Er heerst in Nederland een lage opkomst coronavaccin. Afgelopen woensdag, 28 april 2021, zouden er door heel Nederland zo’n 5.265.860 vaccins zijn gegeven. Het RIVM gaf de dag daarop echter aan dat hier zeer waarschijnlijk een rekenfout bij is gemaakt: er zouden namelijk 220.000 prikken teveel geteld zijn. Dat niet alleen, maar er schijnen ook veel minder prikken zijn gezet dan dat er berekend is, volgens de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV). Hoe komt dit?
De inhoud van dit artikel is gebaseerd op wetenschappelijke publicaties en is geschreven in samenwerking met medische specialisten / voedingsdeskundigen.
Inhoud van dit artikel over het coronavaccin
Verkeerde berekeningen en kritiek
Huisartsen door Nederland zien een steeds lagere opkomst van mensen die voor hun coronavaccin komen. Dit begon vlak na de prikstop van het AstraZenecavaccin op 2 april. Deze stop houdt in dat alleen 60-plussers nu nog dit vaccin krijgen. Mensen onder de 60 krijgen een ander vaccin. Volgens de LHV houden huisartsen soms wel de helft van hun AstraZeneca vaccins over. Toch geeft het RIVM aan dat er sinds 2 april wel zo’n 650.000 prikken zijn gezet.
De huidige versoepelingen van de maatregelen zijn gebaseerd op de cijfers van de Rijksoverheid en het RIVM, maar deze kloppen dus niet. In sommige regio’s worden er een stuk minder 60-plussers gevaccineerd dan zou moeten. Dit gebeurt met name in de regio Rotterdam Rijnmond en de noordelijke provincies. Daar waren ze namelijk net begonnen met het toedienen van het AstraZeneca vaccin toen de commoties daarover begonnen.
Op dit moment is er al veel kritiek op de cijfers rondom het coronavaccin. Zo zouden veel cijfers berekend worden in plaats van geregistreerd omdat de systemen niet optimaal functioneren. Elke prik moet namelijk geregistreerd worden en doorgestuurd worden naar het RIVM. Bij de GGD gebeurt dit automatisch, maar huisartsen moeten het handmatig doen. Dit duurt lang en levert, volgens het RIVM, veel rapportage achterstanden op. Daarom maakt het RIVM een berekening op basis van de leveringen van de vaccins. Hierbij houden ze rekening met een spillage van 1%.
Lage opkomst coronavaccin
Paul de Jong, huisarts uit Amsterdam, geeft aan 220 vaccins te hebben besteld, maar er slechts 100 te hebben gezet. Hij heeft er 20 aan collega’s gegeven en de rest bewaart hij voor de volgende ronde. Andere huisartsen die wel een hogere opkomst hebben stoppen er veel werk in. Zij praten met twijfelaars, sturen persoonlijke brieven naar patiënten en hebben over het algemeen meer contact met hun patiënten. Daardoor kan het vaccinatie proces moeizaam verlopen.
Veel patiënten zeiden na de prikstop hun afspraak af, of kwamen gewoonweg niet opdagen. Dit zorgde voor de lage opkomst coronavaccin. Het ministerie heeft daar geen berekening van gemaakt en staakte de schattingen tijdelijk. Vanaf 13 april, na het nieuws van minister Hugo de Jonge, gingen de berekeningen weer door. Volgens de minister klopte het dat er veel prikken niet gezet werden, maar dat deze na verloop van tijd toch opgemaakt werden waardoor het berekenen weer kon worden doorgezet.
Veel vaccins worden weggegooid
Volgens de LHV worden er dus veel minder vaccins gezet dan het RIVM aangeeft. Soms worden er zelfs vaccins weggegooid omdat deze klaargemaakt waren voor mensen die niet kwamen opdagen. Daarnaast hebben veel huisartsen ook nog vaccins in de koeling liggen die niet zijn gebruikt, maar die wel zijn meegenomen in de berekening.
Waar huisartsen eerst de overgebleven vaccins aan mensen onder de 60 mochten geven, mocht dat later, door de wet van Hugo de Jonge, niet meer. Ouderen mochten wel deze overgebleven vaccins krijgen, maar vaak waren zij al eerder aan de beurt bij de GGD voor het Pfizervaccin. Dit heeft mede gezorgd voor de lage opkomst coronavaccin. De artsenfederatie, KNMG, gaf op 23 april aan dat mensen jonger dan 60 nu toch wel ook een vaccin mogen, maar alleen als zij hier ook toestemming voor geven.
Volgens het RIVM klopt het dat er veel ongezette vaccins worden meegeteld in de berekeningen, maar dat dit zou komen doordat huisartsen hun registratie nog niet hebben voltooid. Huisartsen zijn het hier mee oneens. Volgens hen wachten ze hooguit een dag met het invoeren van de gegevens, maar geven zij wel degelijk de gezette vaccins door.
Bronnen: NRC.nl, het Coronadashboard en het RIVM
