Zweten doet iedereen, het is een normale functie van ons lichaam en het helpt ons om koel te blijven. Overmatig zweten kan daarentegen erg vervelend zijn en lijkt soms zelfs zonder oorzaak op te komen. Juist daarom is het fijn om te weten wat hiertegen helpt.
In dit artikel kijken we naar de reden waarom we zweten, wat overmatig zweten is, hoe het kan ontstaan en wat je eraan kan doen.
De inhoud van dit artikel is gebaseerd op wetenschappelijke publicaties en is geschreven in samenwerking met medische specialisten / voedingsdeskundigen.
Inhoud van dit artikel over overmatig zweten
Waarom zweten we?
Zweet wordt geproduceerd in de klieren van een diepere laag van je huid. Dit noemen we de dermis. Deze klieren zitten over je gehele lichaam, maar zijn meer geconcentreerd rondom je oksels, handpalmen, voorhoofd en voetzolen. Wanneer je zweet, verlies je voornamelijk vocht, maar soms ook zouten.
Zweet heeft als hoofdfunctie dat het je helpt om je lichaam op temperatuur te houden, zeker in warme klimaten. Wanneer je sport, verhit je lichaam. Om te voorkomen dat je oververhit, lost het water via je zweet op, wat voor verkoeling van je huidoppervlakte zorgt. Zo blijft je lichaam koel en krijg je geen last van oververhitting. Als andere functie zorgt zweet er ook voor dat je bepaalde oppervlaktes beter kan vastpakken. Je hebt dan meer grip.
Het is normaal om in bepaalde situaties te zweten, dit is een natuurlijke reactie van het lichaam. De meest voorkomende redenen om te zweten zijn:
- Het eten van pittige voeding
- Warme omgevingen
- Sport en intensieve beweging
- Emotionele stress
- Ziekte, zoals koorts
- Hormonale veranderingen en schommelingen
Pas wanneer je tijdens relatief normale situaties gaat zweten, is er mogelijk meer aan de hand. Je kan dan zelfs spreken van hyperhidrose.
Wat is overmatig zweten?
Je kan van overmatig zweten spreken wanneer je zweet op momenten waarbij je normaal gesproken niet veel of helemaal niet zou zweten. Denk hierbij aan een rustige wandeling maken, zweten tijdens koud weer, of uit het niets. Dit wordt hyperhidrose genoemd. De meest voorkomende variant hiervan is idiopathische hyperhidrose. Dit houdt in dat er geen duidelijke aanleiding is van deze aandoening.
Mensen die last hebben van overmatig zweten, hebben hier in het dagelijks leven al meer last van, maar ervaren nog meer klachten tijdens warmte, sport en emotionele stress. De plekken waar zij het meeste zweten zijn de handpalmen, oksels en voetzolen.
Hoe ontstaat overmatig zweten?
Omdat de oorzaak niet altijd bekend is, wordt overmatig zweten al gediagnosticeerd wanneer er zichtbaar bewijs is van overmatig zweten. Soms wordt er ook een bloedonderzoek gedaan om bepaalde ziekten, zoals hyperthyroïdie uit te sluiten. Er zijn bepaalde oorzaken die kunnen bijdragen aan overmatig zweten, maar dit is niet altijd het geval. Deze oorzaken zijn:
- Overgewicht
- Hormonale schommelingen als gevolg van de menopauze
- Bepaalde ziekten die zweten veroorzaken, zoals malaria
- Diabetes
- Bepaalde medicijnen
- Een overactieve schildklier (hyperthyroïdie)
In sommige gevallen kan men spreken van een andere vorm van overmatig zweten. Dit wordt primaire focale hyperhidrose genoemd. Dit ontstaat vaak in de kindertijd en is een erfelijke aandoening, waardoor 30 tot 50% van de mensen met primaire focale hyperhidrose het hebben overgeërfd.
Wat zijn de symptomen van overmatig zweten?
Wanneer je last hebt van overmatig zweten, kan je dit vaak herkennen aan een aantal symptomen. Deze zijn een grote indicatie van hyperhidrose, maar kunnen het op zichzelf niet bevestigen. Wanneer je aan één of meerdere symptomen voldoet is het daarom handig om langs een huisarts te gaan. Die kan je verder onderzoeken en eventueel een diagnose stellen. De symptomen die wijzen op hyperhidrose zijn:
- Plotseling zweten zonder aanleiding
- Aan beide kanten van het lichaam in gelijke hoeveelheden zweten
- Excessief zweten tijdens gewone inspanningen
- Niet of weinig zweten tijdens het slapen
- Zweten dat in de weg staat van je dagelijks leven
- Een familiegeschiedenis met hyperhidrose
Wanneer je op één plek van je lichaam overmatig zweet, kan dit een indicatie zijn van een onderliggende ziekte of een reactie op medicatie. In dit geval is het ook verstandig om contact op te nemen met je huisarts.
Wat kan je doen tegen overmatig zweten?
Het is natuurlijk erg vervelend wanneer je last hebt van overmatig zweten. Gelukkig zijn er een aantal dingen die je kan uitvoeren om de klachten en symptomen te verminderen. Deze zullen het zweten niet volledig weghalen, maar kunnen er wel voor zorgen dat je comfortabeler kan leven zonder constant gezweet.
1. Speciale antiperspirant
Via je huisarts kan je een speciale deodorant krijgen die aluminiumchloride bevat. Dit is een sterke stof dat helpt bij het verminderen van zweet en is vaak ook sterker dan wat je standaard in de winkel kan kopen.
2. Speciale medicatie
Ook zijn er speciale medicijnen die helpen bij het verminderen van het overmatig zweten. Deze medicijnen blokkeren de werking van acetylcholine, een stofje in je lichaam dat je zweetklieren activeert.
3. Afvallen om overmatig zweten tegen te gaan
Wanneer je last hebt van overmatig zweten en overgewicht hebt, zal de huisarts ook aanraden om af te vallen. In sommige gevallen kan het gewichtsverlies ertoe leiden dat je minder gaat zweten en daardoor ook minder last van excessief zweet hebt.
4. Botox injecties
Door botox op de plekken te injecteren waar veel zweetklieren zitten, kan je de productie van het zweet verminderen. Je hebt hier vaak meerdere injecties voor nodig.
5. Een operatieve behandeling
Wanneer je slechts last hebt van overmatig zweten bij je oksels, kan je ook een operatieve behandeling krijgen om het zweten tegen te gaan. Hierbij heb je twee mogelijkheden: de zweetklieren worden volledig verwijderd, waardoor je niet meer via je oksels kan zweten, of je zenuwuiteinden worden behandeld waardoor zij minder signalen naar je zweetklieren door kunnen geven.
