Stijging in mensen met kanker: Hoe komt dit en wat kunnen we doen?

Steeds meer mensen krijgen tegenwoordig de diagnose kanker en in de toekomst zullen er steeds meer mensen met kanker zijn. In 2021 waren er zo’n 123 672 mensen met een kankerdiagnose, terwijl het er in 2020 nog 112 594 waren, blijkt uit cijfers van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL)^[1]Nederlandse Kankerregistratie (NKR), IKNL. Verkregen via iknl.nl/nkr-cijfers, op 06-05-2022. Hoe komt dit en hoe moeten we nu verder?

Wat is kanker?

Kanker is een ongecontroleerde deling van lichaamscellen^[2]Kanker.nl. (z.d.-b). Wat is kanker? Geraadpleegd op 6 mei 2022, van https://www.kanker.nl/algemene-onderwerpen/wat-is-kanker/algemeen/wat-is-kanker. Dit houdt in dat je cellen veel te snel groeien en vermenigvuldigen, waardoor zij ook in omliggende weefsels beginnen te groeien. Dit kan overal in het lichaam voorkomen en soms kunnen ze zelfs uitzaaien. Er zijn inmiddels meer dan 100 verschillende soorten kanker bekend. Bij elke kankersoort vindt de ongecontroleerde celdeling op een andere snelheid plaats. Daarom zie je bij de ene variant soms sneller symptomen dan bij de ander.

Kankercellen gedragen zich ook anders dan normale lichaamscellen. Normaal gesproken heeft elke cel een functie binnen je lichaam. Deze functie wordt vastgelegd in de kern van de cel. Kankercellen zijn gemuteerde gewone cellen. Zij zien er anders uit en hebben ook geen speciale functie zoals een gewone cel die heeft. Dit maakt het mogelijk voor hen om zich te blijven delen zonder obstructies. Ook vermijden ze signalen die aangeven dat ze moeten stoppen met delen. Het zijn daarom erg venijnige cellen.

Waarom zijn er steeds meer mensen met kanker?

Hoogleraar Oncologische Epidemiologie, Truuske de Bock, geeft aan dat er steeds meer mensen met kanker zijn doordat we steeds ouder worden. Omdat kanker vooral een ouderdomsziekte is, is het volgens haar te verwachten dat dan steeds meer mensen het krijgen. Uit cijfers van een rapport van het KWF blijkt ook dat meer dan 90% van de kankerpatiënten 50 jaar of ouder is^[3]KWF. (2022, februari). Kanker in Cijfers. https://www.kwf.nl/sites/default/files/2022-02/kanker-in-cijfers-algemeen_1.pdf.

Uit ditzelfde verslag blijkt ook dat 1 op de 3 mensen kanker krijgt en dat huidkanker hierbij de meest voorkomende variant is. Ook borstkanker komt veel voor. De verwachting is dat de hoeveelheid patiënten in de komende jaren nog zullen blijven stijgen wanneer we hier niets aan doen.

Verschillende oorzaken

Binnen de Europese Unie is het opvallend dat Nederland vrij veel kankerpatiënten heeft. Alleen Ierland en Denemarken hebben meer mensen met kanker. Volgens bestuursvoorzitter van het IKNL, Thijs Merkx, heeft dit onder andere te maken met onze levensstijl. Volgens hem hebben we meer gerookt in de jaren 60 en 70 en zien we daar nu de gevolgen van. Hij wijst erop dat roken niet alleen longkanker kan veroorzaken, maar ook halskanker, slokdarmkanker, nierkanker en blaaskanker kunnen hierdoor ontstaan. Daarnaast zonnen we als Nederlanders veel terwijl we een erg lichte huid hebben. Hierdoor komen er meer melanomen (vormen van huidkanker) voor.

Volgens Merkx is het mogelijk om een verdere stijging in mensen met kanker te voorkomen. We moeten hiervoor wel stoppen met roken en minder lang zonnen. Ook geeft hij aan dat er meer aandacht besteed moet worden aan preventie en vroege opsporing. Wanneer je kanker in een vroeg stadium ontdekt, gaat het behandelen een stuk makkelijker. Daarnaast heb je dan minder behoefte aan nazorg, geeft Merkx aan. Zowel patiënten als ex-patiënten hebben namelijk behoefte aan (na)zorg, en daar is ons huidige systeem nog niet goed genoeg op ingericht.

Stijging in mensen met kanker voorkomen

KWF Kankerbestrijding, IKNL en de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties hebben een landelijk actieplan opgesteld om de aanpak van kanker op één lijn te krijgen. Het idee hierachter is dat, door samen te werken, we de krachten kunnen bundelen op het gebied van preventie, behandelen en andere zorg. Volgens Truuske de Bock is het ook belangrijk dat wij als samenleving meehelpen hieraan. Door zo gezond mogelijk te blijven leven,voldoende te sporten, minder te roken, zonnen en drinken, kunnen we zelf bepaalde risicofactoren uitsluiten.

Hoewel we deze maatregelen niet moeten onderschatten, kan kanker helaas ook nog steeds voorkomen bij gezonde mensen en jongere mensen. Soms zit het in de familie, maar soms heb je ronduit pech. Daar valt weinig aan te doen, maar wanneer we een goed systeem hebben dat ingericht is op vroege opsporing, zal de behandeling ook minder ingrijpend zijn.

Bron: Nu.nl