Zo kan je depressie bij anderen herkennen en hen steunen

Wat is depressie?

Laten we beginnen met uitzoeken wat depressie is. Depressie is een stemmingsstoornis, het is één van de meest bekendste mentale stoornissen die we kennen. Kenmerken hiervan zijn stemmingswisselingen, gevoelens van verdriet, somberheid, overdenken en soms ook boosheid. Deze kenmerken zijn vaak zo ernstig dat ze het dagelijks leven van een persoon kunnen beïnvloeden.

Gemiddeld had 8,5% van de Nederlandse bevolking last van depressie in 2020. Dit lijkt wellicht een klein percentage, maar het beslaat al snel een paar honderdduizend personen. Depressie kan tijdelijk zijn, maar je kan ook last hebben van chronische depressie waarbij je gedurende je hele leven perioden hebt waarbij je last hebt van depressie.

Wat veroorzaakt depressie?

Depressie kan op verschillende manieren ontstaan. Zo kan het erfelijk zijn, maar ook ontstaan als gevolg van een nare gebeurtenis. Juist daarom is het belangrijk om te weten welke verschillende oorzaken het meeste voorkomen.

• Chemische opbouw van de hersenen. Sommige mensen zijn eenmaal gevoeliger voor depressie dan anderen.
• Erfelijkheid.
• Hormonale veranderingen/opbouw. Vooral mensen die menstrueren hebben een grotere kans op depressie tijdens de menstruatie, zwangerschap, perimenopauze en menopauze.
• Medische aandoeningen. Sommige medische aandoeningen kunnen de kans op depressie vergroten.
• Traumatische ervaringen in de kindertijd of later in het leven.
• Pijn. Heftige pijn kan ook symptomen van depressie veroorzaken.
• Misbruik van drugs, alcohol of sigaretten kan leiden tot depressieve klachten.
• Biologisch geslacht. Vrouwen hebben over het algemeen een grotere kans op depressie dan mannen.
• Genderidentiteit. Naast geslacht, zorgt een niet cisgender genderidentiteit vaak voor een grotere kans op depressie.
• Een vitaminetekort, met name vitamine D.
• Bepaalde medicatie zoals de anticonceptiepil.
• Socio-economische status.

Depressie herkennen bij anderen, hoe doe je dat?

Wanneer je vermoed dat iemand in je nabije omgeving last heeft van depressie, is het natuurlijk fijn wanneer je hen hierbij kan steunen. Toch is het niet altijd even makkelijk om erachter te komen of iemand depressie heeft zonder het direct aan hen te vragen, zeker wanneer die persoon het zelf ook nog niet weet. Daarom hebben we hier een aantal signalen opgeschreven hoe je depressie bij iemand kan herkennen. Het hebben van één symptoom wijst niet direct op depressie, maar bij meerdere kenmerken kan het zijn dat deze persoon last heeft van depressieve klachten en gevoelens.

1. Hevige vermoeidheid en weinig energie hebben

Mensen met depressie voelen zich vaak erg vermoeid, ook wanneer zij voldoende hebben geslapen. Ze hebben geen energie voor uitjes of sluiten zich meer af van de buitenwereld.

2. Depressie herkennen bij anderen: Rusteloosheid en prikkelbaarheid

Depressie herkennen bij anderen kan door te kijken naar veranderingen aan hun gemoedstoestand. Veel mensen met depressie voelen zich rusteloos of zijn meer prikkelbaar dan anders.

3. Depressie herkennen bij anderen: Veranderingen van het eetgedrag

Afhankelijk van de persoon, kan iemand met depressie opeens meer of minder eetlust hebben. Wanneer iemand opeens abnormaal eetgedrag vertoont in vergelijking met hoe ze normaal zijn, is dat mogelijk een teken van depressie.

4. Meer gebruik van verdovende middelen zoals drugs, alcohol of sigaretten

Verdovende middelen en middelen die je gemoedstoestand aanpassen zijn een mogelijke manier voor mensen met depressie om te “ontvluchten” van hun eigen gedachten en stemming.

5. Geen interesse hebben in dingen die hen voorheen interesseerden

Wanneer iemand voorheen veel interesse had in een bepaalde activiteit, zoals sporten of lezen, maar dat nu compleet niet meer heeft, kan dit wijzen op depressieve klachten.

6. Depressie herkennen bij anderen: Zichzelf pijn doen, zowel fysiek als mentaal

Wanneer iemand zichzelf fysiek of mentaal pijn doet, is dit mogelijk een vorm van zichzelf straffen of een manier om kort te ontsnappen van hun huidige gedachten. Zichzelf mentaal pijn doen kan zich uiten als zichzelf overal de schuld van geven, anderen wegduwen, ruzie zoeken met mensen om wie ze geven.

7. Moeite hebben met dingen herinneren

Wanneer je last hebt van depressie, kan het lastig zijn om bepaalde informatie te onthouden, zoals wat je hebt gegeten ‘s ochtends. Het voelt alsof je hersenen vol wolken zitten, waardoor informatie niet goed blijft hangen.

8. Moeite hebben met basistaken uitvoeren

Mensen met ernstige depressie hebben soms al moeite met dingen zoals tanden poetsen of douchen. Dit kan te maken hebben met de vermoeidheid, maar soms is het ook een vorm van verwaarlozing van zichzelf.

Hoe kan je iemand met depressie ondersteunen?

Wanneer je weet dat iemand last heeft van depressie, kan het soms lastig zijn om hun mentaal welbevinden te steunen, zeker wanneer je zelf geen depressie hebt. Toch zijn er een aantal manieren waarop je je steun kan laten zien, en kan laten zien dat jij er voor de ander bent. Deze tips zetten we voor je op een rij.

• Luister naar hun gevoelens, maar vraag ze van tevoren of zij advies willen of gewoon willen klagen.
• Steun ze in het dagelijks leven. Kook een maaltijd voor ze, of help ze met hun tanden poetsen als zij hier behoefte aan hebben.
• Kom langs wanneer ze geen energie hebben om naar buiten te gaan.
• Help met het huishouden als zij hier behoefte aan hebben.
• Help ze bij het vinden van een professional die ze kan helpen met deze klachten.
• Praat erover met ze, en vraag naar wat ze nodig hebben.
• Stel grenzen voor je eigen mentale gezondheid en die van hen.
• Wees geduldig, depressie kan weken of maanden duren.
• Blijf contact onderhouden. Het kan voor mensen met depressie erg lastig zijn om contact met anderen te onderhouden, ook wanneer ze wel behoefte aan contact hebben. Door zo nu en dan een berichtje te sturen, verwatert het contact niet.

Uiteindelijk heeft iedereen andere behoeftes, ook wanneer ze last hebben van depressie. Het beste kan je daarom goed naar ze luisteren en vragen wat ze nodig hebben. Zo voorkom je miscommunicatie en kan je ze beter ondersteunen.